Straatarts Michelle van Tongerloo is de winnaar van de Ab Harrewijn Prijs 2023. De bekendmaking vond plaats op zaterdag 13 mei bij ’t Groene Sticht in Utrecht.

Michelle van Tongerloo is huisarts met een praktijk in IJsselmonde (Rotterdam-Zuid). Daarnaast is ze actief in de Pauluskerk, waar ze veel dak- en thuislozen, verslaafden en mensen zonder geldige verblijfspapieren tot haar patiënten rekent. Om het geldgebrek in deze groep te counteren zette ze een particulier systeem van hulpverlening op. Vooral de combinatie van hulpverlening met politieke actie sprak de jury aan.

Uit het juryrapport: “De winnaar van dit jaar staat met de poten midden in de modder van onze welvarende maatschappij en slaagt erin met onorthodoxe middelen mensen te mobiliseren. Zo krijgen de afgehaakten een gezicht en worden hun directe problemen aangepakt. De actie gaat altijd gepaard met een luide aanklacht tegen instanties en overheden die gaten laten vallen in de dienstverlening aan burgers. Dit onvoorwaardelijke engagement met de ongeziene en ongehoorde onderkant van onze samenleving heeft de jury overtuigd.”

De overige genomineerden waren:

• Bryan Vreijsen is de oprichter van brabantmaatjes.nl, een website voor jongeren die zich eenzaam voelen.
  
• Thuis in Oss is een stichting die de opvang van vluchtelingen begeleidt, niet kijkt naar reden, herkomst of afkomst, maar naar mensen op zoek naar veiligheid.
  
• Celien Anches (Glamma) zet zich in voor Rotterdamse kinderen die het moeilijk hebben (en hun moeders).
  
• Gianni Da Costa van Giving Back Projects/Stichting Rondom de Klas uit Amsterdam richt zich op mensen zonder verblijfsvergunning die geen recht hebben op een uitkering of op hulp van de voedselbank.
  

Deze editie van de Ab Harrewijn Prijs kwam tot stand in nauwe samenwerking met de Landelijke Cliëntenraad, ’t Groene Sticht en Emmaus Domstad. De uitreiking werd live uitgezonden en valt na te zien via de website van de LCR, die ook bovenstaande filmpjes van de genomineerden financierde.

Het volledige juryrapport

Sinds de vorige uitreiking van de Ab Harrewijn Prijs zijn we uit de coronacrisis zijn gekomen. De samenleving lijkt daar gemiddeld genomen goed uit te zijn gekomen, maar voor een onbekend grote groep mensen geldt dat niet. Mensen die blijvend lichamelijk ziek zijn gebleven, in psychische nood zijn geraakt, economisch op achterstand gekomen, in de schulden beland. Binnen zulke verborgen groepen van kwetsbaren heeft de jury van de Ab Harrewijn Prijs altijd gezocht naar initiatieven. Gelukkig zijn er altijd mensen, die niet bij de pakken neerzitten, maar met elkaar de schouders eronder zetten om samen verder te komen.

Ook dit jaar zijn we als jury van de Ab Harrewijn Prijs weer verrast door de weelde aan prachtinitiatieven die wij op het spoor zijn gekomen en bij ons zijn aangedragen. Daaruit kiezen we bij de nominaties bewust voor zo veel mogelijk uiteenlopende activiteiten. Dat laat namelijk de breedte zien waarop mensen zich in Nederland inzetten om maatschappelijke noden aan te pakken. De genomineerden van dit jaar richten zich op verschillende noden, van toegang tot medische zorg en een ontbijt of tramkaartje voor kinderen, tot eenzaamheid onder jongeren en aansluiting bij de samenleving voor wie uit onveilige landen afkomstig zijn.

Wat ons daarbij opvalt is de kracht van sociale media. Waar het in de fysieke samenleving niet direct lukt om steun te vinden, kan een online oproep verbazingwekkend effectief zijn. Om professionele steun te krijgen, donaties te werven, gelijkgestemden te vinden of doelgroepen te benaderen. Om uit die vijf gelijkwaardige nominaties een winnaar te selecteren is eigenlijk altijd onbevredigend. Je weegt onvergelijkbare, unieke en hartverwarmende initiatieven tegen elkaar af.

Toch springt er ook dit jaar voor de jury één initiatief uit dat ons onweerstaanbaar deed denken aan de persoon waarnaar de prijs genoemd is. Ab was immers ook altijd onvermoeibaar bezig met het regelen van zaken voor kwetsbare mensen. Op allerlei niveaus. Individueel, maar zeker ook politiek. Zijn pleidooi voor wetgeving maakte hem tot een van de grondleggers van de Landelijke Cliëntenraad. Maar even makkelijk snaaide hij aan het eind van een vergadering alle overgebleven broodjes mee om uit te delen aan de daklozen en verslaafden in de tunnels onder winkelcentrum Hoog Catharijne. Voor Ab hield het nooit op bij lenigen van individuele noden. Hij maakte altijd de politieke vertaalslag met een pleidooi voor structurele oplossingen. Die combinatie herkent de jury sterk in de winnaar van 2023.

De winnaar van dit jaar staat met de poten midden in de modder van onze welvarende maatschappij en slaagt erin met onorthodoxe middelen mensen te mobiliseren. Zo krijgen de afgehaakten een gezicht en worden hun directe problemen aangepakt. De actie gaat altijd gepaard met een luide aanklacht tegen instanties en overheden die gaten laten vallen in de dienstverlening aan burgers. Dit onvoorwaardelijke engagement met de ongeziene en ongehoorde onderkant van onze samenleving heeft de jury overtuigd. De Ab Harrewijn Prijs 2023 gaat naar de Rotterdamse huisarts en straatarts: Michelle van Tongerloo.