Lisa Paassen wint Ab Harrewijn Prijs 2013
Lisa Paassen, coördinator van het Jongeren Advies Punt (JAP) in Leeuwarden heeft Ab Harrewijn Prijs 2013 gewonnen. Het Jongeren Advies Punt biedt advies en hulp aan jongeren tot 27 jaar in de provincie Friesland, onder meer op het gebied van uitkeringen, huur- en zorgtoeslag, studiefinanciering, werk-leeraanbod, rechten op je werk, schulden. Het team bestaat volledig uit jongeren, zowel vrijwilligers als stagiars. Het JAP organiseert jongerenspreekuren geeft voorlichting op scholen.
Uit het juryrapport: “De meeste initiatiefnemers, hebben er een uitgebreide maatschappelijke carrière opzitten waarbij zij in aanraking zijn gekomen met de problematiek die ze ter hand nemen. Hun initiatief vloeit als het ware voort uit hun ervaringen. Tussen de vijftien voordrachten die we dit jaar ontvingen viel ons één drijvende kracht op zonder die achtergrond. Bovendien gaat het om een initiatief dat een maatschappelijk probleem aankaart, dat gaat over een groep mensen die het in deze tijden met een krappe arbeidsmarkt extra hard voor de kiezen krijgt en dat gemakkelijk over het hoofd wordt gezien. De jury vindt het bijzonder dat iemand zich al op zo’n jonge leeftijd in een sociaal initiatief stort en wil dat graag belonen.”
Het juryrapport
Foto’s van de uitreiking
Informatie van de genomineerden
Het juryrapport
Tijdens een economische crisis krijgt de onderkant van de samenleving het altijd het hardst te verduren. Dezer dagen zijn dat niet alleen de mensen met lage of helemaal geen inkomens, maar ook degenen die geen zorg meer krijgen op het niveau dat ze nodig hebben. En dat in de wetenschap dat we pas aan het begin staan van een reeks bezuinigingen die de komende jaren over Nederland worden uitgerold.
Dat is treurig. Maar het is ook een moment waarop een samenleving haar veerkracht kan tonen, doordat mensen zeggen: dan doen we het toch gewoon zelf. De Ab Harrewijn Prijs is er om die mensen een hart onder de riem te steken. Daarbij let de jury vooral op het persoonlijke initiatief en ‘empowerment’, ofwel het betrekken van de mensen bij het project, liefst zodanig mensen uit hun problemen komen.
De jury heeft er een gewoonte van gemaakt om haar net breed uit te gooien. Dat mag ook blijken uit de nominaties van dit jaar. Crystal Ziel zet zich in voor de bestrijding van armoede, Els Keet en Hans van Bree voor dak- en thuislozen, Toos Voorneveld voor vrouwen en kinderen zonder verblijfsvergunning, Lisa Paassen voor jongeren en Stef en Tineke van Veen voor mensen met psychische en psychosociale klachten. Het zijn onvergelijkbare initiatieven.
Die onvergelijkbaarheid maakt het voor de jury ieder jaar weer lastig een winnaar aan te wijzen. Eigenlijk zijn alle genomineerden winnaars. De ervaring uit het verleden leert dat de nominatie alleen al waardevol kan zijn bij het nastreven van de doelstellingen, bijvoorbeeld omdat de steun van lokale politiek toeneemt.
Toch is het onze taak om een van de genomineerden tot winnaar aan te wijzen. We strepen daar niet een rijtje criteria voor af, maar proberen de initiatieven elk op hun waarde te beschouwen. Daarbij was er dit jaar één initiatief, dat ons opviel vanwege een aspect dat we weinig tegenkomen. De meeste initiatiefnemers, zoals Bien Hofman die in 2012 de Ab Harrewijn Prijs won, hebben er een uitgebreide maatschappelijke carrière opzitten waarbij zij in aanraking zijn gekomen met de problematiek die ze ter hand nemen. Hun initiatief vloeit als het ware voort uit hun ervaringen.
Tussen de vijftien voordrachten die we dit jaar ontvingen viel ons één drijvende kracht op zonder die achtergrond. Bovendien gaat het om een initiatief dat een maatschappelijk probleem aankaart, dat gaat over een groep mensen die het in deze tijden met een krappe arbeidsmarkt extra hard voor de kiezen krijgt en dat gemakkelijk over het hoofd wordt gezien. De jury vindt het bijzonder dat iemand zich al op zo’n jonge leeftijd in een sociaal initiatief stort en wil dat graag belonen. De winnaar van de Ab Harrewijn Prijs 2013 is Lisa Paassen namens het Jongeren Advies Punt in Leeuwarden.
Foto’s van de uitreiking
De nieuwe juryvoorzitter Ineke van Gent heet iedereen welkom
Bien Hofman, winnares van 2012, vertelt wat ze met de prijs gedaan heeft
Genomineerde Crystal Ziel
Christian Jongeneel interviewt genomineerden Els Keet en Hans van Bree
Genomineerde Toos Voorneveld
Genomineerde Lisa Paassen
Genomineerden Tineke en Stef van Veen
Senator Marijke Vos vertelt over ontwikkelingen in het welzijnsveld: organisaties moeten meer overlaten aan de mensen zelf en dat vraagt een cultuuromslag
Muzikaal intermezzo met Sascha Zilvester
Ineke van Gent reikt de prijs uit aan Lisa Paassen
Lisa Paassen en haar team
Meer foto’s door Peter de Bie bij de Arme Kant
Informatie van de genomineerden
Armoede raakt ons allemaal
Platform Armoede raakt ons Allemaal ontstond en verbond eind 2010 en voerde haar eerste actie op Koninginnedag 2011. Gaandeweg ontwikkelden we onze definities van vijf vormen van armoede. Een brede maatschappelijke visie met gelijkheid voor allen als uitgangspunt.
In september 2011 organiseerden we onze eerste ‘slingeractie’- een slinger van mensen die letterlijk arm en arm gingen tegen armoede en voor elkaar. Ongeveer 50 mensen verzamelden zich in de binnenstad van Zwolle voor deze hartverwarmende uiting van solidariteit en betrokkenheid.
In ruim een half jaar hadden we onze doelstellingen geformuleerd, een begin gemaakt met ons netwerk en voornamelijk actie gevoerd. Het was tijd om serieus aan de slag te gaan. In het anderhalve jaar dat volgde sloten we ons o.a. aan bij de Werkgroep Welzijn en Levensbeschouwing, Zwolle Armoede Vrij, een regionaal overleg van de Sociale Alliantie en de adoptiegroep Zwolle (ervaringsdeskundigen ‘adopteren’ een lokale- en landelijke politicus om hun ervaring met het beleid te vertellen). Door de vele overleggen en de samenwerkingsverbanden werd het noodzakelijk het platform op te splitsen in een bestuur, projectgroep, actiegroep en wajong werkgroep. De op dat moment 17 vrijwilligers vonden een plek die bij ze paste en de organisatie kreeg meer structuur.
In de loop van de tijd breidden we onze bezigheden uit. Na een vraag om hulp vanuit ons informele netwerk deden we een oproep om babyspullen. We kregen een bus vol en dat was het begin van onze dienst materiële steun. Omdat vaak bleek dat mensen zich ook eenzaam voelden riepen we de dienst sociale steun in het leven.
Al twee jaar zitten we in de organisatie van de Diezer Keukentafel, een verbindende activiteit in de week van eenzaamheid. Voor het tweede jaar organiseren we i.s.m. de Verrijzeniskerk en de Joseph Wresinski Cultuurstichting de Zwolse dag van het verzet tegen de armoede. Onze wajong werkgroep is onderdeel van een participatieproject in Zwolle en binnenkort bieden we een participatieaanbod aan voor vrouwen. Omdat we goed contact hebben met de diverse welzijnsorganisaties in de stad kunnen we gemakkelijk doorverwijzen. Dit jaar gaan we workshops aanbieden evenals een voorlichtingscampagne. Op het moment tellen we 20 vrijwilligers. We bewegen mee met de maatschappelijke behoefte en dat doen we al ruim twee jaar zonder subsidie of andere financiële ondersteuning.
Vanaf april 2013 heten we Stichting Wit. Wanneer je wit als geheel door een prisma houdt zie je de verscheidenheid aan kleuren waaruit het bestaat. Elke kleur even belangrijk en even prachtig. Zo zien wij de maatschappij. Een verscheidenheid aan mensen, allen even belangrijk, elk mens waard om voor te vechten. Wij zijn Stichting Wit, (kleur)rijk in verbondenheid.
Ervaring die Staat
Stichting Ervaring die Staat is opgezet door ervaringsdeskundigen, dak en thuislozen samen met een directrice. We bouwen het van onderop samen op. Het opzetten van de stichting is een spannend proces, het gaat om het laten ontstaan van een oefenplaats van vertrouwen. Het gaat om vertrouwen geven en ontvangen. Het gaat ook om elkaar steunen en gesteund worden, dragen en gedragen worden, samen zoeken naar nieuwe wegen.
De stichting is een arrangement waarin gestreefd wordt naar kracht gericht werken, zelfregie en medezeggenschap. Het is een plek waarin de deelnemers worden aangesproken op hun kunnen en kwaliteiten, op hun persoonlijke groeimogelijkheden en op hun dromen. We willen mensen weer op het spoor brengen van hun eigen krachten en talenten. We willen mensen hun geloof in zichzelf laten terug vinden.
Hans zegt: “Als ik het vertrouwen van deze mensen niet had gekregen had ik nooit gestaan waar ik nu sta. De laagdrempeligheid en de ondersteuning hebben er voor gezorgd dat ik het wel kan en ook weer in mijzelf geloof. Ik kan nu dankzij alles dingen doen vanuit mijn ervaring, iets wat ik eigenlijk altijd had willen doen maar anders nooit de kans voor had gekregen.”
Ervaringdeskundigen bieden ieder hun eigen specifieke deskundigheid. Ervaringsdeskundigen hebben vanwege hun kennis en ervaring een intuïtie en/of fingerspitzengefühl opgebouwd waarmee ze iemand op de andere manier kunnen ondersteunen als dat een doorsnee hulpverlener dat kan.
Els zegt: “De afgelopen jaren heb ik door het samenwerken veel geleerd. Door een betere inkijk te krijgen in de wereld van de mensen word ik telkens weer verast door hun kennis en kunde.”
Aanbod van de stichting
1. Innovatief Kwaliteiten/talenten centrum voor zingeving en werk, Zinvol in die zin dat het aansluit, uitdaagt en een beroep doet op de talenten en kwaliteiten.
2. Avondinloop /kookatelier. Het doel is om een sociaal vangnet te bieden om eenzaamheid en terugval in de maatschappelijke opvang te voorkomen. We willen een plek bieden waar mensen hun verhaal kwijt kunnen, waar ze gelijkgestemden vinden. Er kan bijvoorbeeld een maatje gezocht worden die met de ander meeloopt en die ondersteuning biedt. Het moet een plek zijn waar gezelligheid is, waar we samen koken en eten (eventueel kookles) en leuke dingen organiseren om een huisgevoel te creëren.
3. Werkleeraanbod ervaringsdeskundigen in een opleiding tot ervaringswerker
4. Voorlichting en trainingen. We ontwikkelen trainingen op het gebied van onderwerpen die hulpverleners meer inzicht gaan geven in het leven van mensen op straat. Het gaat om het verbeteren van de benadering van hun cliënten en het verbeteren van zorg.
Fanga Musow
Fanga Musow betekent Krachtige Vrouwen. Fanga Musow is een opvanghuis in Utrecht, opgericht in 2005. Sindsdien heeft Fanga Musow aan 53 vrouwen en 38 kinderen opvang geboden. Fanga Musow is volledig afhankelijk van fondsen en donateurs. Toos Voorneveld is al vijf jaar in dienst van Fanga Musow als coördinator vrijwilligers.
Na een periode van rust wordt voor de vrouw een individueel begeleidingsplan gemaakt. Hierin wordt aandacht besteed aan het persoonlijk netwerk van de vrouw, de juridische situatie wordt in kaart gebracht en de mogelijkheden die zij nog heeft om haar toekomstdromen te realiseren worden bekeken. Fanga Musow biedt diverse cursussen aan en ook wordt er gekeken naar de psychische gezondheid van de vrouwen.
In het Fanga huis wordt gericht gekeken naar individuele competenties en talenten. Een vrouw die graag kookt, maakt nu regelmatig maaltijden en hapjes voor bijeenkomsten in Utrecht of voor feestjes. Een andere vrouw bleek heel goed te zijn in haren vlechten en leert nu voor kapster. De intentie van Fanga Musow is dat de vrouwen na hun verblijf bij ons zicht hebben op alternatieve woonruimte en werk.
Fanga Musow zoekt altijd de samenwerking met andere partijen, zodat we krachten kunnen bundelen. Het project Grenzeloos Ontmoeten is daar een voorbeeld van. Grenzeloos Ontmoeten organiseert wandelingen en maaltijden voor vluchtelingen en inwoners van Utrecht.
Omdat de vrouwen gemiddeld 8 maanden bij ons verblijven, wordt een vertrouwensband opgebouwd. Het gebeurt regelmatig dat vrouwen ons deelgenoot maken van gebeurtenissen die zij niet eerder verteld hebben. Soms zijn dit feiten die nieuwe juridische mogelijkheden opleveren. Ook gebeurt het dat vrouwen of kinderen meer hulp nodig hebben dan eerder was voorzien. Ongeveer één derde van de vrouwen die bij ons heeft verbleven, heeft uiteindelijk een verblijfsvergunning gekregen.
Fanga Musow is een vrijwilligersorganisatie en onderscheidt zich met haar aanpak van andere opvangvoorzieningen. We worden regelmatig gevraagd mee te denken over nieuwe opvanginitiatieven elders in Nederland. Ook geven we voorlichting op scholen en aan studenten.
Vanwege de goede ervaringen met Fanga Musow zijn wij door de gemeente Utrecht gevraagd mee te denken over een oplossing voor ongedocumenteerden, die momenteel geen gebruik meer mogen maken van de nachtopvang voor daklozen. In juli 2012 is Stichting Seguro opgericht en bieden we opvang in vier huizen. Ons nieuwste initiatief is samenwerking met de buurt; binnenkort start ons moestuinproject waarbij we een stukje grond gaan bewerken samen met omwonenden.
Jongeren Advies Punt (JAP)
Wij zijn het Jongeren Advies Punt. We bieden advies en hulp aan jongeren tot 27 jaar in de provincie Friesland.
Jongeren kunnen met allerlei vragen en problemen bij ons terecht. Denk aan: uitkeringen, huur- en zorgtoeslag, studiefinanciering, werk-leeraanbod, rechten op je werk, schulden. Samen met de jongere bekijken we welke persoonlijke steun wij kunnen geven of dat we beter kunnen verwijzen naar andere hulpverleners. We gaan uit van de leefwereld van de jongere en willen zo goed mogelijk aansluiten op zijn situatie. Ons team bestaat zelf ook volledig uit jongeren: vrijwilligers èn stagiaires van opleidingen. We weten en voelen wat er leeft bij onze leeftijdsgenoten. Dat maakt het makkelijker om contact te leggen en elkaar te begrijpen. We zijn wars van bevoogding en dure deskundigheidspraat!
Ons team heeft op verschillende plaatsen een vast spreekuur waar jongeren terecht kunnen. Maar jongeren kunnen ook een afspraak maken dat ze door ons opgezocht worden: thuis of op een plek die de jongere kiest.
We hebben een eigen kantoorruimte bij het Fries Samenwerkingsverband Uitkeringsgerechtigden (FSU) in Leeuwarden. Alle 10 teamleden hebben hier hun werkruimte, maar zijn ook veel op pad.
Het Jongerenteam is onderdeel van het FSU. Dat betekent dat we altijd een beroep kunnen doen op de vele kennis en ervaring van andere FSU-vrijwilligers en medewerkers. Zoals op het team Schuldhulpverlening en de 30 lokale spreekuurpunten. Wij hoeven niet zelf brede kennis in het hoofd te hebben, het gaat er om dat we antwoorden en oplossingen kunnen organiseren!
We geven ook voorlichting aan groepen jongeren. Dat doen we in de vorm van workshops met onderwerpen als: schulden, omgaan met geld, op zoek naar werk, studiefinanciering en inkomenstoeslagen. De voorlichting geven we op scholen, bij jongerencentra, op beurzen en open dagen.
Ons team laat steeds van zich horen via sociale media als Facebook en Twitter. Steeds meer jongeren kunnen zo onze activiteiten volgen en weten waar ze ons kunnen opzoeken.
Als FSU-jongeren werken we volgens het parool ‘Vóór jongeren, dóór jongeren’. We willen stimuleren dat meer jongeren actief worden als hulpverlener en voorlichter. Om zo leeftijdsgenoten met raad en daad te steunen. Dat is hard nodig. De komende jaren zullen veel jongeren met onvoldoende scholing en weinig inkomen het heel moeilijk krijgen. De vele bezuinigingen veroorzaken een opeenstapeling van problemen die je vaak niet zelf kunt oplossen. We willen dan een solidaire steun in de rug betekenen!
Incentive
Doelstelling
Stichting Incentive biedt activiteiten aan, aan mensen met psychische-, psychosociale en verslavingsproblemen, opdat zij na een moeilijke periode in hun leven weer deel gaan nemen aan de samenleving. Hierdoor kan terugval in problemen worden uitgesteld, kunnen probleemperiodes worden bekort, soms zelfs voorkomen. Saamhorigheid, betrokkenheid en ontspanning zijn vaak even heilzaam als behandeling door de professionele hulpverlening.
Incentive is 16 jaar geleden opgericht door Stef en Tineke van Veen, vanuit eigen ervaringen. Er bleek behoefte te zijn aan een activiteitenaanbod naast de hulpverlening door professionele instellingen, in het weekend en op en rond de feestdagen. Incentive wilde hierin voorzien, omdat reguliere instellingen (toen) weinig aanboden.
Doelgroep
De doelgroep bestaat merendeels uit mensen met een uitkering, mensen die opgenomen zijn in een zorginstelling, dan wel wonen in een vorm van begeleid, dan wel beschermd wonen. In deze laatste gevallen ontvangen zij slechts een zakgeld. Helaas betekent dit dat zij aan de onderkant van de samenleving leven. Dit is dus de link met de Ab Harrewijn Prijs.
Als gevolg van hun psychische problemen leven velen geïsoleerd en zijn zij hun familie- en overige sociale contacten kwijtgeraakt. Incentive probeert door middel van het aanbieden van activiteiten en het opbouwen van een netwerk mensen nieuwe contacten te bieden.
Onze doelgroep was eerst afkomstig uit de gehele Rijnmondregio. In de laatste jaren hebben wij ons om subsidie technische redenen meer op Schiedam en omgeving gericht.
Hoe werkt Incentive?
Incentive heeft de vorm van een consumer-run-initiative, dat wil zeggen een volledige vrijwilligersorganisatie van, vóór en dóór de deelnemers. Dit betekent o.a. dat deelnemers inspraak hebben in het jaarlijks activiteitenplan, zij hebben bepaald dat het aantal deelnemers beperkt moet blijven tot ca. 150 om het Incentive familiegevoel niet kwijt te raken en zij tussentijds kunnen bijsturen.
De deelnemers van Incentive vormen een netwerk en organiseren activiteiten met een recreatief-, educatief-, sportief- en informatief karakter zoveel mogelijk zelf. Zij treffen en ondersteunen elkaar ook buiten de activiteiten. Vrijwilligers komen uit de doelgroep.
Er vinden vooral activiteiten plaats tijdens de avonden en in het weekend, dus op tijden dat de meeste deelnemers daaraan behoefte hebben. Incentive is een laagdrempelig initiatief. Iedereen kan deelnemer worden. Er is geen intakegesprek, pasjesregeling of noodzaak van een indicatie.